Gemeenschap van goederen
Gemeenschap van goederen betekent evenzoveel als alles delen, als je VOOR 1 januari 2018 getrouwd bent. Door te trouwen in gemeenschap van goederen, is al het vermogen gezamenlijk vermogen geworden. Bij de echtscheiding moet dan ook al dit vermogen ‘bij helfte’ worden gedeeld.
Het overgrote merendeel van de gehuwden, zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Dat betekent dat het vermogen van voor het huwelijk, maar ook het vermogen dat tijdens het huwelijk opgebouwd wordt, gezamenlijk vermogen is geworden. Voor de schulden geldt dat evengoed. Voor uitzonderingen op deze hoofdregel moet je denken aan bedragen die onder een uitsluitingsclausule worden geschonken of nagelaten, of een letselschadeuitkering. Is dit aan de orde, dan moet hier goed naar gekeken worden. Bij de echtscheiding wordt in de regel het volledige vermogen gedeeld door twee.
Ben je NA 1 januari 2018 getrouwd, dan valt het zogenaamde voorhuwelijkse vermogen niet langer in de gemeenschap van goederen. Ook schenkingen en nalatenschappen blijven buiten de gemeenschap. Was er al een eigen onderneming voor het huwelijk, dan blijft deze privé. Uitzonderingen natuurlijk altijd daargelaten.
Huwelijksvoorwaarden
Aanstaande echtgenoten die voor het huwelijk afspraken laten vastleggen bij de notaris, trouwen met elkaar onder huwelijksvoorwaarden. In die voorwaarden kan van alles staan: van de zogenaamde ‘koude uitsluiting’ waarbij het vermogen van iedere echtgenoot tijdens het huwelijk gescheiden blijft, tot aan verrekenbedingen die jaarlijks moeten worden berekend.
Voor het aangaan van huwelijksvoorwaarden zijn verschillende redenen. Vaak zie je dat de risico’s van een ondernemer reden zijn om in de huwelijksvoorwaarden af te spreken dat het zakelijk vermogen niet tot het huwelijkse vermogen behoort. Iedere huwelijksvoorwaarden staan op zich en de redenen waarom tot bepaalde keuzes is gekomen, als ook hoe de echtgenoten tijdens het huwelijk hiermee om zijn gegaan vullen in hoe je bij een echtscheiding de huwelijksvoorwaarden afwikkelt.
Samenleving
Meer dan vroeger, richten mensen nu hun leven in zonder te trouwen. Zij wonen samen, kopen samen een woning en krijgen samen kinderen. Vaak worden er afspraken in een samenlevingsovereenkomst bij de notaris vastgelegd, andere samenwoners zien daarvan af.
Dat maakt het juridisch kader anders dan bij mensen die getrouwd zijn. De wet verbindt namelijk veel consequenties aan een huwelijk en is nog niet zo met haar tijd meegegroeid om ook voor samenlevers juridische consequenties vast te leggen. Een voorbeeld hiervan is dat wanneer een kind wordt geboren tijdens het huwelijk, de beide ouders automatisch belast worden met het gezamenlijk ouderlijk gezag. Voor samenlevers is dat niet zo, zij zullen alsnog de rechtbank moeten vragen om het eenhoofdig ouderlijk gezag van moeder te wijzigen naar het gezamenlijk ouderlijk gezag waarmee dan ook de vader belast wordt. Een ander voorbeeld is dat de wet aan een huwelijk de gevolgen verbindt dat de beide echtgenoten ook na het huwelijk onderhoudsplichtig richting elkaar blijven. Voor samenlevers geldt dat niet. In een samenlevingsovereenkomst wordt zo’n afspraak wel eens opgenomen, maar dat gebeurt niet vaak. Uiteindelijk zou je achteraf alsnog zo’n afspraak kunnen maken. Voor de kinderen geldt uiteraard wel dat na het verbreken van de relatie de beide ouders onderhoudsplichtig blijven.
Geregistreerd partnerschap
Het aangaan van een geregistreerd partnerschap is in juridisch opzicht nagenoeg hetzelfde als trouwen. Er kunnen partnerschapsvoorwaarden zijn afgesproken, die te vergelijken zijn met de huwelijksvoorwaarden. Ontbinding van het geregistreerd partnerschap als er ook kinderen zijn, gaat via de rechtbank.